Badanie podwodne, zwane również archeologią podwodną, to dziedzina archeologii zajmująca się badaniem i dokumentacją zabytków kultury oraz śladów działalności ludzkiej zlokalizowanych pod wodą. Obejmuje ona badania na dnie mórz, jezior, rzek i innych zbiorników wodnych, które stanowią unikalne środowisko dla zachowania i odkrywania archeologicznych artefaktów i pozostałości.
Badanie podwodne ma na celu odkrywanie, dokumentowanie i interpretację śladów kultury, które są zanurzone pod wodą. Zajmuje się zarówno badaniem zabytków zatopionych w wyniku zmian geologicznych i wahań poziomu wody, jak i zanurzonych celowo, na przykład jako rezultat celowych zatopień, takich jak statki, wraki okrętów czy zabytki architektoniczne.
Jednym z głównych narzędzi używanych w badaniach podwodnych jest nurkowanie archeologiczne. Nurkowie archeologiczni są wyszkoleni w specjalnych technikach i procedurach, aby móc pracować w trudnych warunkach wodnych i badać zabytki na dnie. Wykorzystują oni różnorodne technologie i metody, takie jak sonary, magnetometry, kamery podwodne, roboty podwodne czy metody geofizyczne, aby identyfikować, lokalizować i dokumentować obiekty archeologiczne.
Badania podwodne pozwalają odkrywać nie tylko pojedyncze artefakty, ale także całe zanurzone stanowiska archeologiczne. Mogą to być miejsca zatopionych miast, wraków statków, mostów, pomników, a nawet starożytne cmentarzyska. Te zabytki oferują cenne informacje o historii ludzkości, kulturze, handlu, żeglugi i innych aspektach życia przeszłych społeczności.
Ważnym aspektem badań podwodnych jest ochrona i zachowanie zabytków. Środowisko wodne stwarza wiele wyzwań, takich jak korozja, erozja, roślinność wodna czy działalność organizmów morskich, które mogą prowadzić do degradacji i utraty zabytków. Dlatego konieczne jest zastosowanie odpowiednich technik konserwatorskich i działań ochronnych, aby zapewnić trwałe zachowanie tych cennych dziedzictw.
Badania podwodne mają również istotne znaczenie naukowe i edukacyjne. Odkrycie i badanie zabytków podwodnych przyczynia się do wzbogacenia wiedzy na temat historii, kultury i technologii przeszłych cywilizacji. Pozwala nam lepiej zrozumieć, jak ludzie żyli i oddziałowywali na swoje środowisko w przeszłości. Ponadto, badania podwodne są również atrakcją turystyczną i przyciągają wielu entuzjastów nurkowania, którzy chcą odkrywać tajemnice ukryte pod powierzchnią wody.
Podsumowując, badanie podwodne jest niezwykle ważnym obszarem archeologii, który umożliwia odkrywanie i dokumentowanie unikalnych zabytków zanurzonych pod wodą. Dzięki wykorzystaniu specjalistycznych technik i narzędzi, badacze podwodni przyczyniają się do odkrywania nowych informacji o przeszłości i kulturze ludzkiej. Jednocześnie starają się chronić te cenne dziedzictwa przed degradacją i zniszczeniem, aby przyszłe pokolenia mogły również czerpać wiedzę i przyjemność z ich odkrywania.