Archeologiczne Zdjęcie Polski (AZP), to ujednolicony system rejestracji stanowisk archeologicznych. Coś co miało znacząco ułatwić pracę naukowcom, konserwatorom i inwestorom, dziś zdaje się ją utrudniać. Na czym dokładnie polega AZP i jakie ma zastosowanie w archeologii komercyjnej?
Spis treści:
Historia AZP
Projekt Archeologicznego Zdjęcia Polski powstał w 1978 roku i trwa nieprzerwanie aż do dzisiaj. Głównym jego celem jest poszukiwanie, rejestrowanie i nanoszenie na mapy wszystkich odkrytych stanowisk archeologicznych, a więc potencjalnych śladów ludzkiej działalności na przestrzeni wieków. Projekt koordynują Wojewódzcy Konserwatorzy Zabytków, Narodowy Instytut Dziedzictwa przechowuje zebrane dane w specjalnej bazie.
Jak wygląda ewidencja obiektów w AZP?
Aby dopisać stanowisko do istniejącej bazy w AZP, w pierwszej kolejności archeolodzy zajmują się badaniem terenu. W tym celu podejmują badania
powierzchniowe, zaorany pól na wiosnę i jesień. Badania takie uzupełnia się o informacje pochodzące ze źródeł archiwalnych, informacje uzyskane od mieszkańców okolicznych wsi, a także zdjęcia lotnicze.
Gdy dane stanowisko archeologiczne zostanie już zlokalizowane, nanosi się je na mapy w skali 1:25 000 oraz 1: 10 000. Dodatkowo informacje zapisywane są w kartach ewidencyjnych zwanych Kartami Ewidencji Stanowiska Archeologicznego.
Karty i zasady ich zapisu są ujednolicone na terenie całego kraju. Obecnie prowadzone są starania o dodanie do stanowisk lokalizacji GPS, a
także cyfryzację map. Narodowy Instytut Dziedzictwa udostępnia internetową mapę zabytków, dostępną tutaj. Z kolei strona Informatora Archeologicznego pozwala wyszukiwać stanowiska archeologiczne na podstawie numeru ID, miejscowości oraz roku badań.
AZP – kiedy inwestycja staje się problematyczna…
Może się wydawać, że ujednolicona baza stanowisk archeologicznych taka jak AZP, to narzędzie ułatwiające pracę inwestorom. Tymczasem jednak AZP często jest podstawą m.in. planów zagospodarowania przestrzennego, na których rozłożenie działek mija się z wizją inwestora. W przypadku braku takiego planu, inwestor musi wystąpić o wydanie decyzji o warunkach zabudowy. Budowa w pobliżu lub na obszarze stanowiska archeologicznego, wymaga badań archeologicznych. Bez wykonanego nadzoru archeologicznego, można nie uzyskać pozwolenia na budowę.
Badania archeologiczne są ograniczone do obszaru, na którym przewiduje się prace ziemne, takie jak wykopy pod fundamenty i piwnice, układanie instalacji oraz niwelowanie terenu. Ważne jest, że badania obejmują tylko fragment działki, który znajduje się w pobliżu stanowiska archeologicznego lub granic jego otoczenia.
Co ważne, za zlecenie badania archeologicznego płaci inwestor. Koszt badania wyceniany jest indywidualnie i zależy w głównej mierze od wielkości
obszaru. W Pogotowiu Archeologicznym również oferujemy takie usługi, a ze swojej strony gwarantujemy profesjonalizm i rzetelne podejście do badań. Jeśli potrzebujesz skorzystać z badania archeologicznego, skontaktuj się z nami poprzez zakładkę Kontakt.