Zdjęcia z badań na Reducie Ordona z 2013 roku
4.9/5 - (głosy: 9)

W 2010 roku została naukowo potwierdzona lokalizacja legendarnej Reduty Ordona na Ochocie, przy Ulicy Na Bateryjce, poprzez wykonanie pierwszych sondaży archeologicznych. Natomiast o pierwszych danych dotyczących lokalizacji dzieła 54, informowała opinię publiczną praca Marcina Zdrojewskiego z 2006 roku.

Materiał ten wskazywał dokładnie lokalizacje Reduty i do 2010 r. naraził to miejsce na rabunek i kradzieże ze strony nielegalnych poszukiwaczy militariów związanych z powstaniem Listopadowym. Wiosną 2010 roku Państwowe Muzeum Archeologiczne podjęło prace archeologiczne na Reducie Ordona, kierownikiem prac został archeolog Witold Migal.

Pierwsza część badań odbyła się sposobem nieinwazyjnym, były to tzw. badania elektrooporowe oraz magnetyczne. Wyniki tych badań były mocno zafałszowane z uwagi na zaśmiecenie i zniszczenie terenu. Już lepsze rezultaty przyniosły badania powierzchniowe z użyciem detektorów metali, gdyż część odnalezionych zabytków pochodzić mogła z walk w 1831 roku.

Zdjęcia z badań na Reducie Ordona z 2013 roku

Następnym etapem było zebranie danych z sondaży profilu z jednego rabunkowego wykopu. Odnajdywane kolejne zabytki utwierdzały archeologów o lokalizacji Reduty.

W 2011 roku zostały rozpoczęte wykopaliska archeologiczne metodą polegającą na trójwarstwowym rejestrowaniu poszczególnych zabytków. Metoda ta pozwoliła potwierdzić kształt fosy Reduty w oparciu o widok zaciemnień na polach ornych z czasów, gdy teren nie był zabudowany, szczególnie przed budową w latach 70. XX wieku Al. Jerozolimskich w stronę Ursusa.

Metoda ta także pozwoliła prześledzić zmiany na powierzchni tereny Reduty związanego z nielegalnymi poszukiwaniami i wykopami do 2009 roku.

Najważniejszym etapem badań były wykopaliska, które archeolodzy prowadzili w 2013 roku na terenie działki firmy deweloperskiej. Wielomiesięczny sezon badań archeologicznych doprowadził do odkrycia nie tylko setek zabytków ruchomych, ale przede wszystkim umożliwił odnalezienie nienaruszonych istotnych elementów architektury ziemnej umocnienia tj. wałów, fosy oraz tzw. „wilczych dołów”.

Zdjęcia z badań na Reducie Ordona z 2013 roku

Wspomniane wcześniej zabytki ruchome to przede wszystkim metalowe elementy umundurowania żołnierzy obu armii, którzy byli pochowani po bitwie w „wilczych dołach”. Zostały odnalezione także, fragmenty ubiorów i wyposażenie wojskowego tj. ładownice, buty, fragmenty ubiorów z płótna i sukna.

Rekonstruując położenie szańca nr 54 można uznać, że zajmował on obszar taki, aby jego załoga mogła liczyć do 1800 żołnierzy. Badania Reduty, miejsca bohaterskiej obrony żołnierzy 1 pułku strzelców pieszych oraz artylerzystów pod dowództwem Juliusza Konstantego Ordona, znalazły w historii Polski i literaturze stałe miejsce. Badania archeologiczne z lat 2010-2013 uświadamiają nam, jak zgodny z rzeczywistością jest obraz reduty przekazany w wierszu Adama Mickiewicza.